Blisko połowa Polek uważa, że menopauza jest tematem tabu. Nic dziwnego, skoro w więcej niż co trzecim polskim domu ten temat nie istniał. Tymczasem choćby ze względu na starzenie się społeczeństwa powinniśmy mówić o nim częściej i bardziej otwarcie. Również w miejscu pracy. Tylko czy pracodawcy są na to gotowi?
Menopauza to nie jest najpopularniejszy wśród pracodawców temat. I jest to dziwne, bo kobiety w wieku okołomenopauzalnym stanowią około 20% wszystkich pracowników w Polsce. Rzeczpospolita informuje, że w ubiegłym roku kobiet w wieku 45-49 lat było
ponad 3,8 miliona Polek miało 45–59 lat. W 2024 r. ta grupa kobiet powiększy się do prawie 3,9 mln, a w 2030 r. wzrośnie do niemal 4,4 mln – wynika z prognozy demograficznej GUS. Duża część tych kobiet to osoby aktywne zawodowo, dla których uciążliwe objawy menopauzy mogą być dodatkowym utrudnieniem w pracy.
– Menopauza jest takim samym, naturalnym etapem w życiu kobiet, jak dojrzewanie, menstruacja, czy w przypadku niektórych kobiet macierzyństwo. Menopauzę przechodzi 100% kobiet. Jednak wciąż się o niej nie mówi, a jeśli już to szeptem, albo w formie głupich żartów. To wciąż dla wielu temat tabu, a takie podejście jest zwyczajnie krzywdzące i powoduje konkretne straty dla firm, w tym oczywiście ekonomiczne – mówi Kinga Fromlewicz, MenoEdukatora i autorka pierwszej w Polsce książki poświęconej tematowi menopauzy na rynku pracy.
Menopauza – postrzeganie na rynku pracy
W środowisku pracy menopauza to temat tabu.
Mimo, że niemal co piątej Polce w trakcie menopauzy zdarza się wziąć zwolnienie z powodu dolegliwości z nią związanych.
Jak pokazuje raport Kulczyk Foundation „Menopauza bez tabu” badane Polki często wyrażają przekonanie, że otwarte mówienie o menopauzie mogłoby zaszkodzić ich pozycji zawodowej (szczególnie w porównaniu z mężczyznami), a nawet być powodem do zwolnienia.
– U nas niestety nie ma takich wyliczeń, jednak np. dane z UK mówią o kosztach dla gospodarki na poziomie 10 miliardów funtów rocznie z powodu utraty doświadczonych pracowników przez brak wsparcia w tym okresie – dodaje Fromlewicz.
Uczucie słabości
Wybrzmiewa wyraźnie, że w kontekście pracy menopauza jest przez same kobiety postrzegana jako wyraz słabości. Oto kilka cytatów:
A jak bym powiedziała “hej, mam menopauzę”, to znaczy, że już jestem, wiecie, na liście tych schodzących, a nie wschodzących gwiazd korporacji.
mówi mieszkana Warszawy (w trakcie menopauzy).
Pracuję w męskim środowisku i też nie chciałabym być tak traktowana, że jestem taka słaba, bo jestem kobietą i mam menstruację, czy menopauzę. Chciałabym jakby być pełnowartościową.
dodaje kobieta przed menopauzą z woj. lubelskiego. I komentarze te znajdują odzwierciedlenie w badaniach ilościowych.
O menopauzie kobiety nie rozmawiają
56% Polek o tym, że przechodzą menopauzę nie powiedziałoby swojemu pracodawcy/przełożonemu, 46% pracodawczyni/przełożonej, tyle samo współpracownikowi. 1 na 3 o menopauzie nie porozmawiałby nawet z koleżanką z pracy.
Srebrne tsunami nadchodzi. Pracownicy dojrzali to przyszłość!
Wpływ menopauzy na pracę
Kobiety w wieku okołomenopauzalnym borykają się z wieloma uciążliwymi objawami wpływającymi na ich samopoczucie i codzienne funkcjonowanie, zarówno w sferze fizycznej jak i psychicznej. Blisko połowa badanych przez Kulczyk Foundation doświadcza bólu mięśni, stawów lub głowy (57%), przewlekłego zmęczenia (50%) oraz zaburzenia snu (45%).
Ponad 80% badanych kobiet deklaruje, że objawy związane z menopauzą negatywnie wpływają na ich funkcjonowanie zawodowe.
Menopauzalny klincz
Ponad połowa (51%) nie czuje się wystarczająco komfortowo, by otwarcie mówić w pracy o swoich zdrowotnych potrzebach związanych z transformacją menopauzalną. Polki (45%) mają świadomość, że odczuwalne objawy menopauzalne mogą mieć wpływ na ich pracę. I dlatego oczekują zmiany.
69% kobiet uważa, że firmy powinny posiadać rozwiązania wspierajace kobiety w okresie menopauzalnym. 87% badanych kobiet uważa, że wprowadzenie rozwiązań wspierających w tym okresie wpłynęłoby pozytywnie na ich stosunek do pracy i codzienne funkcjonowanie.
Benefity a pokolenia. Jakich rozwiązań oczekują poszczególne generacje pracowników
Rozwiązania wspierające kobiety w wieku menopauzalny
Ale jakie konkretne rozwiązania będą wsparciem dla kobiet w wieku okołomenopauzalnym? Na to pytanie odpowiedzi również dostarcza badanie Kulczyk Foundation.
Wnioski z badania pokrywają się z rekomendacjami Europejskiego Towarzystwa Menopauzy i Andropauzy (co ciekawe wydane już w 2021r) dotyczące działań wspierających w miejscu pracy. Wśród najważniejszych wskazana jest edukacja, budowanie bezpiecznego i elastycznego środowiska oraz wprowadzanie możliwych usprawnień. Wśród takich najczęstszych fizycznych usprawnień są: dostosowanie temperatury w pomieszczeniach, możliwość częstszych przerw, dostęp do środków higienicznych czy do prysznica.
A na jakie rozwiązanie stworzone z myślą o kobieta w wieku okołomenopauzalnym decydują się pracodawcy z Polski i Europy?
Działania edukacyjne
Wiedza pozwala walczyć ze stereotypami. Nie powinno więc dziwić, że pierwszym krokiem w przypadku większości firm są działania edukacyjne: spotkania rozwojowe, webinary. Kinga Fromlewicz jako przykład podaje firmę Glamox, w której prócz webinarów wdrażała też tzw. hub wiedzy z zebranymi przydatnymi informacjami na temat transformacji menopauzalnej i andropauzy. Ciekawym rozwiązaniem, z którego również korzystają firmy jest e-learning.
Polityka menopauzalna i urlop menopauzalny
Zarówno wśród rekomendacji europejskiego towarzystwa, jak i case studies z innych rynków specjalne miejsce zajmuje tzw. polityka menopauzalna. Wdrażają ją mniejsze i większe firmy w całej Europie. W Polsce przykładem takiej organizizacji jest Avon Polska.
Firma wdrożyła w 2022 roku Politykę Wsparcia Menopauzalnego, której celem jest tworzenie pozytywnego środowiska pracy i przestrzeni na rozmowy o własnych doświadczeniach, a także dostarczenie wartościowej wiedzy w tym obszarze. Jedynm z elementów wdrożonych w ramach polityki w firmie jest jednorazowy dodatkowy urlop menopauzalny (do 5 dni roboczych). Jak czytamy w Magazynie Zwierciadło:
taki urlop przysługuje automatycznie kobietom w wieku 45–55 lat jako wsparcie w dni niezdolności do pracy z powodu objawów okołomenopauzalnych lub menopauzalnych. Z urlopu menopauzalnego może skorzystać także osoba w innym wieku, musi jednak mieć zaświadczenie lekarskie wskazujące na wystąpienie menopauzy, perimenopauzy i ich objawów.
Do sierpnia 2024 we wszystkich spółkach Avon w Polsce z programu Polityki Menopauzalnej skorzystało 44 proc. uprawnionych pracowniczek.
Menopause champion
W Wielkiej Brytanii, która działania w obszarze budowy świadomości menopauzy wśród pracodawców prowadzi od lat. W 2023 roku powołano nawet nowe rządowe stanowisko – Menopause Employment Champion, którego rolą jest promocja tematu menopauzy na rynky pracy i wskazywanie na wartość jaką kobiety w wieku okołomenopauzalnym wnoszą do firm. Trwają też prace nad ustawą, która będzie zobowiązywała firmy zatrudniające powyżej 250 osób do stworzenia polityki menopauzalnej. Rola Menoupause Champion jest również coraz częściej wprowadzana bezpośrednio w przedsiębiorstwach.
Teraz Ty!
Mam nadzieję, że zainteresowałam Cię tematem menopauzy i rozwiązań wspierających kobiety w wieku okołomenopauzalnym na rynky pracy. Jestem ciekawa, czy widzisz przestrzeń dla zaadresowania tego tematu w swojej organizacji. I przypominam, że jeśli chcesz zgłębić temat menopauzy w kontekście pracodawców do polecam tę książkę:
Miłego dnia!
Maja
